ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΣ...ΣΕ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ!

ΒΙΒΛΙΟ:ΚΛΙΚ
    

• Πώς δίνουμε οδηγίες για μια συνταγή
• Πώς σχηματίζουμε την προστακτική των συνθετών ρημάτων
• Πώς χρησιμοποιούμε τις αποτελεσματικές προτάσεις

Συνταγές μαγειρικής

Κάτι ωραίο μαγειρεύεται στην κουζίνα. Μάθετε τι διαβάζοντας τη συνταγή:

Μακαρόνια με κιμά

Υλικά

500 γραμμάρια μακαρόνια
500 γραμμάρια μοσχαρίσιος κιμάς
1 ποτηράκι του κρασιού λάδι
2 κρεμμύδια ξερά τριμμένα
1 πράσινη πιπεριά κομμένη σε κύβους
1 μεγάλο καρότο κομμένο σε κύβους
 1 κιλό ντομάτες ξεφλουδισμένες και χοντροκομμένες
 1 ποτήρι του νερού χυμό ντομάτας
1/2 ποτηράκι του κρασιού άσπρο κρασί
ζάχαρη, αλάτι και πιπέρι
τυρί ρεγκάτο τριμμένο

Εκτέλεση

Σε μια κατσαρόλα βάζω τον κιμά με το λάδι και το κρεμμύδι, τον ανακατεύω συνέχεια για να μη σβολιάσει και προσθέτω την πιπεριά, το καρότο, το κρασί, ζάχαρη, αλάτι και πιπέρι. Μετά ρίχνω τις ντομάτες και το χυμό ντομάτας, προσθέτω λίγο νερό και αφήνω τον κιμά να βράσει και να μείνει με τη σάλτσα του. Βράζω τα μακαρόνια, τα σουρώνω και τα βουτυρώνω. Απλώνω σε μια πιατέλα, διαδοχικά, λίγο τυρί ρεγκάτο, τα μακαρόνια, πάλι τυρί, τον κιμά με τη σάλτσα του και τελειώνω με τυρί.
Ρένα της Φτελιάς, Συνταγές για ζυμαρικά, εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα, 2000


Στη συνταγή τα ρήματα που δίνουν οδηγίες βρίσκονται σε έγκλιση οριστική. Εδώ η οριστική χρησιμοποιείται για να δείξει μια ενέργεια η οποία επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά. Θυμηθείτε, ακόμη, ότι χρησιμοποιούμε οριστική όταν μιλάμε για κάτι βέβαιο και πραγματικό. 
Για παράδειγμα: 
Το απόγευμα θα μαγειρέψω. Ο ήλιος λάμπει. Χτες έπαιξα μπάλα.


1. Παρατηρήσατε ότι η συνταγή είναι χωρισμένη σε δύο μέρη; Ποια είναι αυτά και ποιες πληροφορίες μάς δίνει το κάθε μέρος;


ΚΛΙΚ

Πώς δίνουμε οδηγίες για μια συνταγή

Μια συνταγή περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

• τα υλικά και την ποσότητα από το καθένα
• τις οδηγίες εκτέλεσης (αναλυτικά και με σαφήνεια,βήμα-βήμα)

Προσοχή: Χρησιμοποιούμε(συνήθως) οριστική και προστακτική

2. Ο διπλανός σας θέλει να μαγειρέψει το φαγητό που σας προτείναμε, αλλά δεν έχει καταλάβει καλά τι πρέπει να κάνει. Εσείς του εξηγείτε και του περιγράφετε τη συνταγή όσο το δυνατό καλύτερα.

Δεν ξεχνάτε να του πείτε:

• ποια είναι τα απαραίτητα υλικά για τη συνταγή
• ποια είναι η διαδικασία μαγειρέματος βήμα προς βήμα

Προσέξτε να του δώσετε σαφείς οδηγίες για να μην τα κάνει "σαλάτα"!

ΚΛΙΚ

3. Τα ξαδέρφια σας ετοιμάζουν ένα τραπέζι-έκπληξη. Υπαγορέψτε τους τις οδηγίες της συνταγής σε δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο και προστακτική αορίστου: Σε μια κατσαρόλα βάλτε τον κιμά...

ΚΛΙΚ

4. Σε ένα πάρτι, αποφασίζετε με τους φίλους σας να φτιάξετε την παρακάτω νοστιμιά. Εσείς αναλαμβάνετε να τους καθοδηγήσετε. Ξαναγράψτε το κείμενο χρησιμοποιώντας υποτακτική αορίστου: Πρέπει πρώτα να χρησιμοποιήσουμε ένα πιάτο και μετά...


ΚΛΙΚ

Παραδοσιακές γεύσεις

Τρώγοντας απολαμβάνουν καλύτερα τη συντροφιά Έλληνες και Τούρκοι. Υπάρχουν μάλιστα τόσα κοινά έθιμα και συνήθειες που εύκολα καταλαβαίνει κανείς πόσο κοντά είναι οι δύο λαοί. Για παράδειγμα, την Πρωτομαγιά στην Ελλάδα και στην Τουρκία οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εξοχή, ώστε να γιορτάσουν την άνοιξη με γλέντια στους αγρούς. Στα παράλια της Τουρκίας και την Κρήτη, τη μέρα αυτή, βράζουν φρέσκα βότανα για να αποκτήσουν δύναμη και να προστατεύονται από τα μάγια. Εξάλλου, πολλοί από τους κοινούς μεζέδες δεν είναι μαγειρεμένοι. Τα τουρσιά ή τα παστά ψάρια συντηρούνται από τους δύο λαούς με τον ίδιο τρόπο, μέσα σε ξίδι, αλάτι, άρμη ή λάδι, με αποτέλεσμα να μπορούν να τα τσιμπολογήσουν ακόμα και με το χέρι.


Η πρόταση «ώστε να γιορτάσουν την άνοιξη με γλέντια στους αγρούς» είναι μια εξαρτημένη αποτελεσματική / συμπερασματική πρόταση διότι φανερώνει ποιο είναι το αποτέλεσμα της πρότασης που προηγείται. Οι προτάσεις αυτές εισάγονται με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε, που ή με φράσεις (ώστε να, που να, με αποτέλεσμα να).



5. α. Βρείτε στο κείμενο άλλες αποτελεσματικές προτάσεις.
β. Συμπληρώστε με αποτελεσματικές προτάσεις τις παρακάτω φράσεις:
• Είναι τόσο λιχούδης, .............................
• Έτρωγε τόσο λίγο, .................................
• Το γιορτινό τραπέζι είχε τόση επιτυχία,
• Μαγειρεύει τόσο νόστιμα,.....................


KΛΙΚ








6. Στον παρακάτω διάλογο, οι δυο φίλοι, ο σερβιτόρος και ο πελάτης έκαναν αρκετά λάθη στην προστακτική μερικών σύνθετων ρημάτων. Μπορείτε να τα βρείτε και να τα διορθώσετε;
Θυμηθείτε:
Αύξηση παίρνει μόνο η οριστική. Για παράδειγμα, λέμε έφερε ένα φίλο του μαζί. Στην προστακτική, δε λέμε ποτέ έφερέ μου έναν καφέ. Λέμε φέρε μου έναν καφέ. Προσέξτε και τα παραδείγματα που ακολουθούν:


· Ο δάσκαλος μας ανέλυσε το μάθημα == γ' ενικό, οριστική αορίστου
• Ανάλυσε τι ακριβώς θέλεις == β' ενικό, προστακτική αορίστου 






KΛΙΚ