ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ

Παρά τη σκλαβιά οι Έλληνες ανέπτυξαν τα γράμματα και τις τέχνες, ιδίως στις λατινοκρατούμενες περιοχές. Η άνθηση της ποίησης και του θεάτρου στην Κρήτη έμεινε στην ιστορία ως κρητική αναγέννηση. «Ο Ερωτόκριτος»(ΚΛΙΚ) και «Η θυσία του Αβραάμ» του Βιτσέντζου Κορνάρου και «Η Ερωφίλη» του Γεωργίου Χορτάτζη είναι έργα που διαβάζονται και σήμερα.

Η ποίηση και η μουσική καλλιεργήθηκαν και στα Επτάνησα, όπου κατέφυγαν πολλοί Κρητικοί μετά την υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους. Οι Επτανήσιοι λογοτέχνες έγραφαν στη γλώσσα του λαού πρωτότυπα έργα κι έκαναν μεταφράσεις έργων των αρχαίων Ελλήνων και Ευρωπαίων συγγραφέων.

Στην Ήπειρο, ο Ιωάννης Βηλαράς έγραψε τα ποιήματα του, χρησιμοποιώντας γλώσσα δημοτική. Στη Βλαχία, ο Αθανάσιος Χριστόπουλος(φωτογραφία) έγραψε πολύ ωραία ποιήματα καθώς και θεατρικά έργα σε απλή γλώσσα.

Όλους όμως τους ποιητές και δημιουργούς τους ξεπέρασε ο ίδιος ο λαός. Με τα τραγούδια του έψαλε τις λύπες, τις χαρές, τους καημούς, τις ελπίδες και τα καθημερινά του προβλήματα και τραγούδησε σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα. Η μελωδία των τραγουδιών αυτών έχει ως βάση τη βυζαντινή μουσική, η οποία εξακολουθούσε να καλλιεργείται. Σε λαϊκή γλώσσα ήταν γραμμένα και πολλά συναξάρια(βιογραφίες αγίων) αγίων και φυλλάδες(λαϊκά αναγνώσματα με ιστορικό και μυθικό περιεχόμενο), που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους υπόδουλους.

ΚΛΙΚ


Κ

Οι περιοχές που διάλεξαν να ζήσουν οι Έλληνες ήταν πλαγιές και απόμερα μέρη. Τα σπίτια τους τα έφτιαχναν μικρά, με λίγα παράθυρα. Αργότερα όμως χτίστηκαν «αρχοντικά» (Πήλιο, Καστοριά, Ύδρα), έγιναν έργα κοινής ωφέλειας (γεφύρια, βρύσες) και μικρά οχυρωματικά έργα (πύργοι Μάνης, καστρόσπιτα και καστροχώρια, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου).


ΚΛΙΚ

ΚΛΙΚ

Σπάνια οι Τούρκοι επέτρεπαν το χτίσιμο νέων εκκλησιών. Οι χριστιανοί περιορίζονταν μόνο σε επιδιορθώσεις. Εξάλλου δεν υπήρχαν τα μέσα και ειδικευμένοι τεχνίτες. Εξαίρεση αποτελούσαν οι εκκλησίες των μοναστηριών, που χτίζονταν με δαπάνες ευεργετών.


ΚΛΙΚ

Οι χριστιανοί ζωγράφοι συνέχισαν την παραγωγή σημαντικών έργων στα μεγάλα θρησκευτικά κέντρα της εποχής (Κρήτη, Μετέωρα, Άγιον Όρος κ.α.). Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο Θεοφάνης, ο Πουλάκης(πάνω εικόνα) και ο Μιχ. Δαμασκηνός(κάτω εικόνα). Ακόμα, αρκετοί λαϊκοί ζωγράφοι πλούτισαν την παράδοση με τα έργα τους.

Γενικά η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική συνέχισαν τη βυζαντινή παράδοση, δέχτηκαν όμως και επιδράσεις από τη Δύση, προπαντός στις λατινοκρατούμενες περιοχές.


Σελίδες από το βιβλίο:ΚΛΙΚ