ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΑΡΚΟ

Όταν ένα Εθνικό Πάρκο ή ένα μεγάλο τμήμα του καταλαμβάνει θαλάσσια περιοχή, αναφέρεται ως Θαλάσσιο Πάρκο. Στα Θαλάσσια Πάρκα κατοχυρώνεται νομικά η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Οι προστατευόμενες αυτές περιοχές προσφέρουν "καταφύγιο" σε πολλά είδη φυτών και ζώων που κινδυνεύουν από εξαφάνιση. Προστατεύονται συνεπώς οι τοπικοί θαλάσσιοι πόροι στο σύνολό τους συμπεριλαμβανομένου και του γενετικού αποθέματος της θαλάσσιας ζωής.Τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες του κόσμου γίνεται μια προσπάθεια εντοπισμού των περιοχών εκείνων στις οποίες η προστασία ορισμένων ειδών (π.χ. της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus, από την οποία έχουν απομείνει σε ολόκληρη την Μεσόγειο ελάχιστα άτομα και τα περισσότερα ζουν στις ελληνικές θάλασσες) απαιτεί εφαρμογή ειδικών πρακτικών διαχείρισης.
Το 1986 ιδρύθηκε στις Βόρειες Σποράδες το πρώτο ελληνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Το Θαλάσσιο Πάρκο Σποράδων περιλαμβάνει τα νησιά Πιπέρι, Γιούρα, Κυρά-Παναγιά, Σκάντζουρα και Ψαθούρα (εικ. 1). Στόχος του Πάρκου είναι η διαφύλαξη του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας που κινδυνεύει από τον τουρισμό, από την υπερβολική αλιεία και από τη ρύπανση - παράγοντες που μειώνουν την τροφή της και καταστρέφουν τους βιοτόπους της. Η χλωρίδα της περιοχής συμπεριλαμβάνει σπάνια είδη, ενώ και η πανίδα της, ιδιαίτερα η ορνιθολογική, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Στο Θαλάσσιο Πάρκο των Σποράδων φωλιάζει ένας από τους πιο σπάνιους γλάρους του κόσμου, ο αιγαιόγλαρος, που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των απειλούμενων πουλιών. Το είδος αυτό ζει αποκλειστικά στη Μεσόγειο και ο παγκόσμιος πληθυσμός του δεν ξεπερνά τα 2000 ζευγάρια.
Εικόνα 1. Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus και η περιοχή εξάπλωσης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Βόρειων Σποράδων.
Το Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου ιδρύθηκε το 1999 και περιλαμβάνει τη θαλάσσια και παράκτια έκταση και τις νησίδες του κόλπου του Λαγανά, τα νησιά Στροφάδες και τον υγρότοπο της λίμνης Κεριού (εικ. 2). Σκοπός της ίδρυσης του είναι, μεταξύ άλλων ευρύτερων όπως η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής με παράλληλη ανάπτυξη συμβατών δραστηριοτήτων, η προστασία του πληθυσμού της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta - κινδυνεύον είδος που ζει και αναπαράγεται σε κάποιες από τις περιοχές του Πάρκου.

Εικόνα 2. Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta και η περιοχή εξάπλωσης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.
Ωστόσο η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών δεν εξασφαλίζει από μόνη της τη διατήρηση της σύγχρονης βιοποικιλότητας. Οι κάθε είδους απαιτήσεις των ζωντανών οργανισμών σπάνια καλύπτονται μέσα σε συγκεκριμένα γεωγραφικά όρια. Η θέσπιση σχετικών νομοθεσιών και η εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών διαχείρισης της βιοποικιλότητας κρίνεται αναγκαία για το σύνολο των οικοσυστημάτων.
Monachus monachus: www.greektourism.com/travel_guide/ parks/index.stmCaretta caretta: www.wwfpacific.org.fj/ turtle_info.htm