Ο ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟΣ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (1)

Κατακόρυφος διαμελισμός: η μορφολογία μιας περιοχής και συγκεκριμένα οι διαφορές που παρατηρούνται ως προς το υψόμετρο (οροσειρές, οροπέδια, πεδιάδες, κοιλάδες κ.λπ.) 

Βουνά καλύπτουν τη Β. Μεγάλη Βρετανία, τη Σκανδιναβία(Νορβηγία,Σουηδία) και τη Β. Φιλανδία(Σκανδιναβικά Όρη).
Οροσειρές που ξεκινούν από την Ισπανία διασχίζουν τη Ν. Ευρώπη. 

Σ' αυτές περιλαμβάνονται: τα Πυρηναία, ανάμεσα στη Γαλλία και την Ισπανία, οι Άλπεις, που χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και την Αυστρία. Οι Άλπεις εκτείνονται από την Αυστρία και τη Σλοβενία στα ανατολικά, μέσω της Ιταλίας, της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν και της Γερμανίας έως την Γαλλία στα δυτικά. 

Ανατολικά, μια οροσειρά, με σχήμα ενός τεράστιου ερωτηματικού, που αποτελείται από τα Καρπάθια Όρη(απλώνονται σε ένα τόξο από την Τσεχία στα βορειοδυτικά με τη Σλοβακία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Ουκρανία και τη Ρουμανία στα ανατολικά ), τις Τρανσυλβανικές Άλπεις και τα Όρη των Βαλκανίων(Αίμος,Ροδόπη,Πίνδος). 

Ανάμεσα στις Άλπεις και τη Μεγάλη Ευρωπαϊκή Πεδιάδα υπάρχει μια περιοχή, τα Κεντρικά Υψίπεδα, που φθάνουν ως την Ιβηρική Χερσόνησο. 

Νοτιοανατολικά, η οροσειρά του Καυκάσου χωρίζει την Ευρώπη από τη ΝΔ. Ασία.
Επίσης διακρίνουμε:

• Tις Δειναρικές Άλπεις στη Σλοβενία, την Κροατία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη
• Τα Ουράλια, την οροσειρά της Ρωσίας, που αρχίζει σχεδόν από τον Β. Παγωμένο Ωκεανό και κατευθύνεται προς τα νότια, σχεδόν ως την Κασπία Θάλασσα. Το συνολικό μήκος της είναι γύρω στα 2.000 χλμ.. Μαζί με τον Ουράλη ποταμό αποτελούν τα φυσικά σύνορα που χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασία.
• Τα Απέννινα όρη που αποτελούν μία οροσειρά που εκτείνεται 1.000 χλμ. από το βορρά ως το νότο της Ιταλίας κατά μήκος της ανατολικής ακτής, διασχίζοντας όλη τη χερσόνησο και σχηματίζοντας τη «σπονδυλική στήλη» της χώρας.

Η Ευρώπη με βάση τη μορφολογία του εδάφους της χωρίζεται σε τρεις περιοχές (χάρτης), οι οποίες είναι οι εξής:

1. Ανατολική περιοχή.

 Είναι μία απέραντη πεδινή έκταση, που ξεκινά από την Κεντρική Ευρώπη και καταλήγει στα Ουράλια Όρη. Η μορφολογία της είναι ίδια παντού και σπάνια ξεπερνά τα 100 μ. υψόμετρο. Η γονιμότητα του εδάφους διαφοροποιείται ανάλογα με την ποιότητά του και τις κλιματικές συνθήκες.

2. Βόρεια και Κεντροδυτική περιοχή.

Περιλαμβάνει τη Σκανδιναβία, την Αγγλία, την Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Γαλλία και το κεντρικό τμήμα της Ιβηρικής χερσονήσου. Σε αυτήν την περιοχή τα βουνά είναι χαμηλά και περιβάλλονται από εύφορες πεδιάδες, επειδή δημιουργήθηκαν πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια έτη και η διάβρωση επέδρασε σε αυτά όλο αυτόν τον καιρό.

3. Νότια περιοχή. 

Περιλαμβάνει τη Χερσόνησο του Αίμου, την Αυστρία, την Ελβετία, την Ιταλική και την Ιβηρική Χερσόνησο, οι οποίες σχηματίστηκαν γεωλογικά πολύ αργότερα από τις προηγούμενες.

Τι παρατηρούμε βλέποντας και το γεωμορφολογικό χάρτη της Ευρώπης;

Συμπέρασμα:
Εκτός από τα ανατολικά και την περιοχή γύρω από τη Βαλτική θάλασσα, που είναι επίπεδη και κάπως μονότονη, η υπόλοιπη Ευρώπη παρουσιάζει μια διαδοχική αλλαγή από βουνά και πεδιάδες.
Γιατί έγινε αυτό;Τι μάθαμε; Δες τις κιτρινισμένες σειρές στις περιοχές τις Ευρώπης και απάντησε...

Οι περισσότερες λίμνες βρίσκονται στη Βόρεια Ευρώπη, πάρα πολλές στην περιοχή των Αλπεων, ενώ οι μεγαλύτερες απλώνονται στη ρωσική πεδιάδα. Οι λίμνες της Βαλκανικής χερσονήσου είναι λίγες και μικρές, όμως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγροτική παραγωγή της περιοχής.

Στη νότια περιοχή, που έχει πολύ έντονο ανάγλυφο, τα ρεύματα του νερού, καθώς κατεβαίνουν από τα βουνά δεν μπορούν να ενωθούν, ώστε να σχηματίσουν μεγάλα ποτάμια. Αντίθετα, στις μεγάλες πεδιάδες της ανατολικής και κεντροδυτικής περιοχής ρέουν οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Ευρώπης.
Η Κασπία Θάλασσα, η μεγαλύτερη αλμυρή λίμνη του κόσμου, βρίσκεται στα σύνορα Ευρώπης και Ασίας. Η Λαντόγκα είναι μια μεγάλη λίμνη στη Βόρεια Ρωσία κοντά στα φιλανδικά σύνορα. 

Η Ονέγκα είναι λίμνη της ΒΔ Ρωσίας που είναι η δεύτερη λίμνη της Ευρώπης σε έκταση μετά τη Λαντόγκα.

Η Φιλανδία εχει χιλιάδες μικρές λίμνες. 

Μια άλλη ομάδα λιμνών υπάρχει στις Άλπεις, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ιταλία και τη Γερμανία.
Μία από τις μεγαλύτερες είναι η Λεμάν (λίμνη της Γενεύης), που η βόρεια όχθη της ανήκει στη Γαλλία και η νότια στην Ελβετία.

Οι πιο σημαντικοί ποταμοί της Δυτικής Ευρώπης είναι ο Ρήνος, που κυλά βορειοδυτικά των Άλπεων και προς τη Βόρεια Θάλασσα, και ο Δούναβης, που κατευθύνεται προς τα ανατολικά, από το Μέλανα Δρυμό στη Γερμανία προς τον Εύξεινο Πόντο. Και οι δύο ποταμοί είναι πλωτοί. 

Ο επιμηκέστερος ποταμός της Ευρώπης είναι ο Βόλγας, ο οποίος ρέει προς τα νότια, μέσω της Ρωσίας, και εκβάλλει στην Κασπία Θάλασσα. 

Άλλος ρωσικός ποταμός είναι ο Ντον, που εκβάλλει στην Αζοφική Θάλασσα.

 Ο Δνείπερος   διασχίζει τη Λευκορωσία και την Ουκρανία και χύνεται στον Εύξεινο Πόντο.

Ο ποταμός Δνείστερος  πηγάζει στην Ουκρανία, κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, και ρέει προς τη Μαύρη θάλασσα,

Άλλοι μικροί αλλά σημαντικοί ποταμοί είναι ο Όντερ και ο Βιστούλας στην Πολωνία, ο Έλβας κυρίως στη Γερμανία, ο Πάδος στην Ιταλία, ο Σηκουάνας, ο Λίγηρας και ο Ροδανός στη Γαλλία, ο Δούρος, ο Ταγός και ο Γκουαλδαλκιβίρ στην Ιβηρική Χερσόνησο και, τέλος, ο Τάμεσης στη Μεγάλη Βρετανία.