ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Στην Σπάρτη την παιδεία είχε ρυθμίσει με νομοθεσία ο Λυκούργος, κοινή για όλα τα παιδιά, που ζούσαν κι εκπαιδεύονταν ομαδικά με την φροντίδα της πολιτείας. Η οικογένεια δεν είχε δικαίωμα να εκπαιδεύσει το παιδί της όπως ήθελε, το οποίο ανέτρεφε μέχρι την ηλικία των επτά ετών. Στην συνέχεια την ευθύνη των παιδιών είχε η πολιτεία.Γράμματα μάθαιναν τα απολύτως αναγκαία, όλη η άλλη παιδεία, απόβλεπε στην αποκλειστική εξυπηρέτηση της στρατιωτικά οργανωμένης σπαρτιάτικης πολιτείας.Ο Λυκούργος είχε νομοθετήσει το "παιδεύεσθαι τα πολλά τους νεωτέρους υπό της των γειραιτέρων εμπειρίας", οι γεροντότεροι δηλαδή Σπαρτιάτες επόπτευαν την εκπαίδευση των παιδιών. Τα παιδιά υποβάλλονταν σε κοπιαστικές ασκήσεις, τις οποίες επόπτευαν οι Παιδονόμοι, πολίτες της Σπάρτης που είχαν διακριθεί για το θάρρος, την ανδρεία και την ενάρετη ζωή τους.Η απόχτηση πολεμικών αρετών όπως η ανδρεία, η αυτοθυσία, η πειθαρχία, η αντοχή στους κόπους, στην πείνα, στη δίψα, η καρτερία, η σωφροσύνη, ο σεβασμός στους άρχοντες και στους γεροντότερους, αλλά ακόμα και η άσκηση στην πονηριά ήταν οι σκοποί αυτής της ομαδικής εκπαίδευσης. Ο Ξενοφώντας γράφει ότι ο Λυκούργος επέτρεπε στα παιδιά να οργανώνουν κλεψιές τροφίμων, γιατί σκόπιμα δεν τρεφόταν αρκετά στα κοινά συσσίτια. Συνήθιζαν έτσι ν' αγρυπνούν τις νύχτες, να ενεδρεύουν, να εξαπατούν για να μπορούν να κλέψουν. Έτσι αναπτυσσόταν μια μεγάλη εφευρετικότητα που θα τα βοηθούσε στην ζωή τους σαν ενήλικες.Ανάλογη ήταν και η εκπαίδευση των κοριτσιών της Σπάρτης. Η άσκηση τους σε αγωνίσματα πάλης, ακοντίου, δρόμου, μέχρι το 20ο έτος(πριν το γάμο), και η ανάπτυξη του αισθήματος της τιμής και του καθήκοντος, απέβλεπε στο να γίνουν υγιείς και ρωμαλέες, ώστε να προσφέρουν στην κοινωνία ικανούς πολίτες.