ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΤΟ ΠΛΟΥΣΙΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

Η Ελλάδα είναι γνωστή για το πλούσιο φυσικό περιβάλλον της και τις μοναδικές ομορφιές των τοπίων της. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ελληνικής φύσης είναι η ποικιλομορφία της (γεωλογική, μορφολογική, πετρολογική, οικολογική) αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων, όπως η γεωγραφική θέση της χώρας, το μεγάλο εύρος των κλιματικών τύπων της, η ύπαρξη μεγάλων ορεινών όγκων, το μεγάλο μήκος των ακτών και η απομόνωση διαφόρων βιοτόπων, που επέτρεψε την εμφάνιση πλούσιου χλωριδοπανιδικού περιβάλλοντος.
Πράγματι, η πανίδα και χλωρίδα της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα αξιόλογη. Με τουλάχιστον 1.000 ενδημικά είδη, δηλαδή είδη που συναντώνται μόνο εντός των ορίων της Ελληνικής επικράτειας, η Ελλάδα κατέχει την πλουσιότερη ενδημική χλωρίδα της Ευρώπης. Ευνοημένη από μεγάλη κλιματική ποικιλία, η Ελλάδα παρουσιάζει μια συναρπαστική ποικιλία φυτών και δένδρων:
στις παράκτιες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και στα νησιά που βρίσκουμε από τη μεσογειακού τύπου βλάστηση,
στη βόρειο Ελλάδα και στα ορεινά της χώρας κυριαρχούν ελαιώνες, εσπεριδοειδή και κυπαρίσσια έως τα δάση από έλατα, οξιές, πεύκα και βελανιδιές.
στις λίμνες και τους υγρότοπους στα οποία συναντάμε δάση από λεύκες, πλατάνια, ιτιές και άλλα υδροχαρή φυτά έως τα πολύ ψηλά βουνά, πάνω από τη δασική ζώνη, όπου κυριαρχούν τα αλπικά λιβάδια
Τέλος, η ελληνική γη είναι κατάσπαρτη με πανέμορφα αγριολούλουδα (ανεμώνες, νάρκισσους, κυκλάμινα, κρόκους, παπαρούνες, θυμάρι, κολίαντρο) αλλά και περίφημα φαρμακευτικά βότανα, όπως η μολόχα, η λεβάντα και ο θρυλικός μανδραγόρας.
H ποικιλία των Ελληνικών δασών είναι μοναδική και δύσκολα απαντάται σε άλλες χώρες με παρόμοια έκταση. Έτσι, στις βόρειες περιοχές της χώρας υπάρχουν εύκρατα δάση, ενώ στις νότιες περιοχές μπορεί κανείς να βρει ακόμη και τροπικά φοινικοδάση. Η ποικιλομορφία αυτή των Ελληνικών δασών οφείλεται στο έντονο ανάγλυφο, στη γεωγραφική θέση της χώρας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, και στο γεγονός ότι στη διάρκεια των τελευταίων παγετώνων η Ελλάδα δεν είχε καλυφτεί από πάγους. Έτσι αποτέλεσε «καταφύγιο» για πολλά βορειοευρωπαϊκά είδη δέντρων, των οποίων η ζώνη εξάπλωσης μεταφέρθηκε εδώ, όπου διασταυρώθηκαν με τα ντόπια είδη και προσαρμόστηκαν στις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες.
Οι Εθνικοί Δρυμοί, όπως ονομάζονται οι προστατευόμενες φυσικές περιοχές υψίστου κάλλους, καλύπτουν μια συνολική έκταση 68.732 εκταρίων. Ο υγροβιότοπος των Πρεσπών, ο μεγαλύτερος στην Ελλάδας, με τη μοναδική πτηνοπανίδα του και τα ενδημικά του αγριολούλουδα, η Πάρνηθα στην Αττική, ο Παρνασσός στη Βοιωτία, η Οίτη Φθιώτιδας, ο Όλυμπος, ο Βίκος-Αώος στα Ιωάννινα, και ο Εθνικός Δρυμός της Πίνδου όπου ζουν οι σπανιότατες πλέον καφετιές αρκούδες, κυρίως στην περιοχή της «Ζεστής Κοιλάδας» (Βάλια Κάλντα) αλλά και στη Ροδόπη είναι λίγοι από τους πολύτιμους βιότοπους που μπορεί κανείς να βρει στην Ελλάδα.
Τα Ελληνικά δάση αποτελούν έξοχα οικοσυστήματα, φιλοξενώντας πολυάριθμα είδη πουλιών, εντόμων και ερπετών αλλά και θηλαστικών όπως η καφέ αρκούδα, ο αγριόγατος, το τσακάλι, ο λύκος, ο ασβός, ενώ μπορεί κανείς να βρει πολλά σπάνια και ενδημικά είδη δένδρων, όπως το κεφαλλονίτικο έλατο και η αμπελιτσιά, αλλά και δένδρα όπως η ερυθρελάτη και η οξιά που συναντώνται στην υπόλοιπη Ευρώπη και έχουν την Ελλάδα ως το νότιο σύνορό τους.
Η Ελληνική πανίδα είναι επίσης πλούσια αν και φτωχότερη σήμερα απ΄ ότι στους προϊστορικούς χρόνους όπου στον Ελλαδικό χώρο ζούσαν μαμούθ, λιοντάρια, ελέφαντες, τίγρεις, κ.α. Σήμερα έχουν καταγραφεί
116 είδη θηλαστικών,
422 είδη πουλιών καθώς
και σημαντική ιχθυοπανίδα από τα 579 είδη ψαριών της Μεσογείου,
τα 447 έχουν καταγραφεί στις Ελληνικές θάλασσες ενώ περιλαμβάνονται και σπάνια απειλούμενα είδη όπως
η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, η χελώνα Caretta caretta
και ο αγριόγατος της Κρήτης και της Πελοποννήσου
Στο Αιγαίο επίσης συναντούμε 9 από τα 32 είδη δελφινιών που υπάρχουν παγκοσμίως, αλλά και άλλα κήτη όπως φάλαινες.
Η γεωγραφική αποτύπωση της Ελλάδος.
Η ανάγλυφη εικόνα της Ελλάδας κυριαρχείται από βουνά, με το 60% της χερσαίας έκτασης της χώρας να είναι ορεινό. Η Ελλάδα είναι η πλέον ορεινή χώρα της Ευρώπης, μετά την Νορβηγία και την Αλβανία. Η καθαρά Ελληνική ιδιομορφία όμως είναι ότι σχεδόν από όλα τα βουνά διακρίνεται η θάλασσα. Δεν υπάρχει σημείο του εσωτερικού της χώρας που να απέχει περισσότερο από 100 χιλιόμετρα από την παραλία. Ο συνδυασμός αυτός βουνού και θάλασσας, οι συνεχείς εναλλαγές ορεινού και υδάτινου στοιχείου συνθέτουν μια εικόνα μαγευτικής ομορφιάς και δημιουργούν τις συνθήκες για την εμφάνιση ιδιαίτερων οικοσυστημάτων. Η πολυμορφική ποικιλία των φυσικών στοιχείων και η επιβλητικότητά τους τα συνέδεσε από τις αρχές της Ελληνικής ιστορίας με μύθους, και αργότερα με δοξασίες και λαϊκές παραδόσεις. Από τόποι κατοικίας θεών και ηρώων, έγιναν τόποι έμπνευσης και ανθρώπινης δημιουργικότητας.
Η πλούσια βιοποικιλότητα των ορεινών οικοσυστημάτων,
οι πολύτιμοι φυσικοί πόροι τους και η χρησιμότητά τους για τους ντόπιους πληθυσμούς επιβάλλουν έναν ορθολογικό και βιώσιμο τρόπο διαχείρισής τους και γι αυτό υπάγονται σε ειδικό καθεστώς διαχείρισης και προστασίας
Ο Όλυμπος, η κατοικία των ολύμπιων θεών, είναι το ψηλότερο βουνό της χώρας (2.915 μ.). Άλλα μεγάλα και όμορφα βουνά της Ελλάδας είναι η Ίδη (Ψηλορείτης) και τα Λευκά Όρη στην Κρήτη, ο Ταΰγετος στην Πελοπόννησο, ο Σμόλικας και ο Γράμμος στη Μακεδονία, η Τύμφη (Γκαμήλα), τα Αθαμανικά Όρη και η Πίνδος στην Ήπειρο
Τα βουνά της Ελλάδας δεν φθάνουν σε μεγάλο ύψος, καθώς κανένα δεν ξεπερνά τα 3.000 μ. Ωστόσο όλες οι περιοχές από τη Ροδόπη στα σύνορα με τη Βουλγαρία ως την Κρήτη έχουν βουνά με ύψος πάνω από 2.000 μέτρα. Εξάλλου,
οι πολλές απότομες πλαγιές,
οι χαράδρες και τα φαράγγια,
κάνουν μέτριες σε ύψος οροσειρές να φαντάζουν πανύψηλα βουνά. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα με τη Δίρφυ Εύβοιας σε σχήμα πυραμίδας που οι λείες πλαγίες της πέφτουν σε απόλυτη ευθεία μέσα στη θάλασσα του Αιγαίου.
Το ορεινό ανάγλυφο της χώρας συμπληρώνεται από το πανταχού παρόν υγρό στοιχείο της θάλασσας και τα πολλά νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας. Η Ελλάδα είναι το αρχέτυπο της μεσογειακής θάλασσας, καθώς όλες τις οι ακτές βρέχονται από πελάγη της Μεσογείου θάλασσας (Ιόνιο, Αιγαίο, Λιβυκό, Αιγυπτιακό), με επιμέρους πελάγη όπως το Θρακικό, το Ικάριο, το Μυρτώο, το Κρητικό και το Καρπάθιο. Στα πελάγη αυτά βρίσκονται διάσπαρτα πάνω από 6.000 νησιά και νησίδες, στο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος. Οι ελληνικές ακτογραμμές είναι ιδιαίτερα πολυσχιδείς και ποικιλόμορφες και γι αυτό έχουν καθιερώσει και έναν ειδικό τύπο μορφολογίας που είναι γνωστός ως «τύπος ελληνικών ακτών».
Το υγρό στοιχείο της Ελλάδος
Το υγρό στοιχείο περιλαμβάνει όμως και ένα εντυπωσιακό φάσμα από λίμνες τεχνητές ή φυσικές, δέλτα και εκβολές ποταμών, λιμνοθάλασσες, καταρράκτες και έλη που συνθέτουν τον χάρτη εκατοντάδων πολύτιμων υγροτόπων.
Η μεγαλύτερη λίμνη στην Ελλάδα είναι η μαγευτική «θάλασσα» της Τριχωνίδας ανάμεσα στα βουνά που βρίσκονται έξω από το Αγρίνιο, και ακολουθούν η Βόλβη η Βεγορίτιδα, η Κερκίνη η Λίμνη της Καστοριάς και η Παμβώτιδα των Ιωαννίνων. Θα πρέπει βέβαια να αναφέρουμε και τη Λίμνη της Βουλιαγμένης στην Αττική με τα ιαματικά θειούχα νερά, αλλά και τη Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, η οποία με τις «πιλάδες» (ψαροκάλυβα χτισμένα πάνω σε πασσάλους στα ρηχά νερά) χαρίζει ιδιαίτερη ομορφιά στο τοπίο και δημιουργεί έναν υγρότοπο που θεωρείται από τους σημαντικότερους της Μεσογείου. Αλλά και τη λίμνη Βουλκανία στη Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας στα νερά της οποία υπάρχει βυθισμένη μια πόλη, τη μαγευτική τεχνητή λίμνη Ταυρωπού (Πλαστήρα) στη Θεσσαλία, περιτριγυρισμένη από πανέμορφα χωριά και πλούσια δάση με κωνοφόρα δένδρα, και φυσικά τις Πρέσπες, τα υγρά σύνορα της Ελλάδας, μια από τις πλούσιες σε βιοποικιλότητα περιοχές της Ευρώπης, και τέλος την πιο εντυπωσιακή αλπική λίμνη της χώρας μας, τη Δρακόλιμνη της Τύμφης, σε υψόμετρο 2.050 μέτρων. Οι λίμνες της Ελλάδας αποτελούν τοπία μοναδικής ομορφιάς και πολύτιμα οικοσυστήματα.
Σημαντικό στοιχείο του ελληνικού φυσικού περιβάλλοντος είναι και τα ποτάμια, που στην αρχαιότητα λατρεύονταν ως αυτόνομες θεότητες. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι η ομορφιά των παραποτάμιων τοπίων ξεπερνούσε τον άνθρωπο και ανήκε στον κόσμο των θεών. Ο μεγαλύτερος ποταμός της χώρας είναι ο Αλιάκμονας (με μήκος 297 χιλιόμετρα), και ακολουθούν οι Αχελώος, Πηνειός, Έβρος, Νέστος, Στρυμόνας, Αλφειός, Αραχθος και άλλοι μικρότεροι.
Τα Ελληνικά Σπήλαια .
Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να βρει και πολυάριθμα σπήλαια με εσωτερικές λίμνες, σταλακτίτες, σταλαγμίτες και υγρούς διαδρόμους που προσελκύουν πολλούς ερευνητές σπηλαιολόγους αλλά και επισκέπτες που επιθυμούν να θαυμάσουν τα μυστηριώδη αυτά τοπία. Τα σπήλαια αποτελούν σημαντικό στοιχείο της ελληνικής μυθολογίας αλλά και σπουδαίους τόπους αρχαιολογικών (κυρίως παλαιολιθικών) ευρημάτων, όπως
το σπήλαιο των Πετραλώνων στη Χαλκιδική, όπου και ανακαλύφθηκε το περίφημο κρανίο του «αρχανθρώπου», μεταβατική μορφή παλαιοανθρώπου από τον Homo Erectus στον Homo Sapiens
το εντυπωσιακό σπήλαιο του Διρού στην Πελοπόννησο όπου ο επισκέπτης κάνει μια εκπληκτική διαδρομή με βάρκα στο εσωτερικό των υδάτινων διαδρόμων,
το μοναδικό στον κόσμο Σπήλαιο των Λιμνών στα Καλάβρυτα Αχαίας με 13 κλιμακωτές λίμνες σε τρεις ορόφους,
το σπήλαιο του Περάματος στα Ιωάννινα
αλλά και το Μινωικό ιερό-σπήλαιο στο Αρκαλοχώρι Κρήτης.
Τα Φαράγγια της Ελλάδος.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν στο Ελληνικό τοπίο τα πολυάριθμα και επιβλητικά φαράγγια με τις πανύψηλες, κατακόρυφες πλαγιές τους, τα ορμητικά τους ρέματα και τα πουλιά και ζώα που διαβιούν εκεί. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι
το Φαράγγι της Σαμαριάς στην Κρήτη, το οποίο μπορεί να διασχίσει κάποιος από άκρη σε άκρη σε μια από τις πιο υπέροχες πεζοπορικές διαδρομές της Ευρώπης
το εκπληκτικής ομορφιάς Φαράγγι του Βίκου στο Μονοδένδρι Ιωαννίνων, ένα πραγματικό φυσικό μνημείο που κόβει την ανάσα.
Τα ελληνικά Θαλάσσια Πάρκα .
Τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε τα δύο Θαλάσσια Πάρκα του Ελληνικού χώρου:
το θαλάσσιο πάρκο στην Αλόννησο Σποράδων το οποίο κηρύχθηκε προστατευόμενη περιοχή το 1992 και είναι η κύρια περιοχή διαβίωσης της υπό εξαφάνιση μεσογειακής φώκιας Monachus monachus
και το Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, το οποίο κηρύχθηκε προστατευόμενη περιοχή το 1999 και αποτελεί τον κυρίως χώρο αναπαραγωγής της χελώνας Caretta caretta.
www.Apodimos.com