ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

6ου - 5ου αι. π.Χ.

498π.Χ.
Εξέγερση των πόλεων της Ιωνίας υπό τον κυβερνήτη της Μιλήτου Αρισταγόρα και της Κύπρου υπό τον Ονεσίλο, εναντίον του Περσικού βασιλείου του Δαρείου. Ο Αρισταγόρας ζήτησε μάταια την βοήθεια των Σπαρτιατών, όμως τον βοήθησαν οι Αθηναίοι στέλνοντας 20 πλοία. Μαζί, Αθηναίοι και Ίωνες, έφθασαν στις Σάρδεις, πρωτεύουσα της σατραπείας, τις κατέλαβαν και τις πυρπόλησαν. Αλλά ο Δαρείος με τη βοήθεια των Φοινίκων τους απομάκρυνε και ανακατέλαβε την Κύπρο μέχρι το 494 π.Χ.

490π.Χ.
Α΄ Περσικός πόλεμος. Ο Δαρείος έχοντας υποτάξει τις εξεγερμένες Ιωνικές πόλεις, στέλνει τις δυνάμεις του εναντίον της Ελλάδας για να τιμωρήσει τις πόλεις που βοήθησαν την Ιωνία, (Αθήνα και Ερέτρια). Ο Περσικός στόλος πέρασε από τη Νάξο και την Δηλο, αποβιβάστηκε στην Εύβοια και κατέλαβε την Ερέτρια πριν επιτεθεί εναντίον της Αθήνας. Αλλά αναγκάστηκε να σταματήσει στον Μαραθώνα όπου νικήθηκε από τους Αθηναίους (μαζί με λίγους Πλαταιείς), που είχαν αρχηγό τον Μιλτιάδη. Δεν ήρθαν σε βοήθεια οι Σπαρτιάτες και οι άλλες ελληνικές πόλεις.
Η νίκη στον Μαραθώνα έδωσε στους Αθηναίους το αίσθημα ότι είχαν σώσει την Ελλάδα και επαξίως μπορούσαν να γίνουν αρχηγοί όλων των Ελλήνων. Αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιήθηκε ακόμη και κατά τα χρόνια του Πλάτωνα, από όσους ήθελαν να επαναφέρουν την Αθηναϊκή Ηγεμονία μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο.

480π.Χ.
Αρχίζει ο Β΄ Περσικός πόλεμος. Ο Ξέρξης οδηγεί το στρατό και τον στόλο του από τον Ελλήσποντο και την Θράκη, δεν συναντάει και μεγάλη αντίσταση, όμως μεγάλο μέρος του στόλου του καταστρέφεται κοντά στις ακτές της Θεσσαλίας από μια μεγάλη τρικυμία.
Σύμφωνα με τα σχέδια, οι Έλληνες σύμμαχοι συναντούν τον Περσικό στρατό στις Θερμοπύλες και στην μάχη νικιέται ο Λεωνίδας. Ο στόλος συναντά τον Περσικό στο Αρτεμίσιο αλλά δεν έχει καλύτερη τύχη.
Σαν αποτέλεσμα, ο δρόμος είναι ελεύθερος για τον Ξέρξη να προχωρήσει εναντίον της Βοιωτίας και της Αττικής ενώ οι Πελοποννήσιοι αποφάσισαν να καταλάβουν τον Ισθμό για να τον αποτρέψουν έστω να φτάσει μέχρι την Πελοπόννησο. Επίσης οι Αθηναίοι πείθουν τους συμμάχους να παρατάξουν τον στόλο στην Σαλαμίνα, λίγα μίλια μακριά από τον Πειραιά, το λιμάνι της Αθήνας.
Ο Ξέρξης καταλαμβάνει την Αθήνα αλλά οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν καταφύγει στα νησιά Αίγινα και Σαλαμίνα, καθώς και στις ακτές τις Πελοποννήσου ιδιαίτερα στην πόλη Τροιζήνα, τον τόπο γέννησης του Θησέα. Οι Πέρσες βάζουν φωτιά στην Ακρόπολη.
Αλλά παρότι ο κίνδυνος μεγάλωνε, ο Θεμιστοκλής πείθει τους συμμάχους του να αφήσουν τον στόλο στην Σαλαμίνα, και με αυτό το τέχνασμα παρασύρει τον Ξέρξη να δώσει μάχη σε έδαφος που εκείνος είχε διαλέξει, σε ένα μέρος τόσο στενό ανάμεσα στην Σαλαμίνα και την κυρίως χώρα της Αττικής, όπου δεν ήταν εύκολο να κινηθούν τα πλοία με άνεση. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι Πέρσες να νικηθούν και να καταστραφεί τελείως ο στόλος τους. Μια ζωντανή αναπαράσταση της ναυμαχίας δίνει ο Αισχύλος στο έργο του “Πέρσες”.
Ο Αριστείδης που είχε γυρίσει στην Αθήνα, παίρνει ενεργά μέρος στην ναυμαχία.
Ο Ξέρξης νικημένος επιστρέφει στην Ασία, αφήνοντας ό,τι έχει απομείνει από το στρατό του στην αρχηγία του Μαρδόνιου. Ο Θεμιστοκλής κάνει την πρόταση να στείλουν στρατό για να καταστρέψουν τις γέφυρες του Περσικού στρατού στον Ελλήσποντο ώστε να τον καταστρέψουν τελείως, αλλά δεν εισακούστηκε.

479π.Χ.
Νέα επίθεση των Περσών, υπό τον Μαρδόνιο. Καταλαμβάνει πάλη την ερημωμένη πόλη της Αθήνας. Οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες αποφασίζουν να αντιμετωπίσουν τον Μαρδόνιο υπό την αρχηγία του Παυσανία, γιου ενός από τους βασιλείς της Σπάρτης. Οι Πέρσες νικιούνται από αυτό τον στρατό που αποτελείται από αντιπροσώπους όλων των πόλεων της Ελλάδας, μαζί με 8.000 Αθηναίους υπό την αρχηγία του Αριστείδη, στις Πλαταιές, όπου σκοτώνεται και ο Μαρδόνιος.
Εν τω μεταξύ, ο ελληνικός στόλος στάλθηκε στην Ιωνία και νικάει τα υπολείμματα του Περσικού στόλου στο ακρωτήριο της Μυκάλης. Αυτές οι νίκες δεν έδωσαν όμως οριστικό τέλος στον δεύτερο Περσικό πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε αρκετά χρόνια ακόμη, μέχρι την Καλλίειο Ειρήνη το 449 π.Χ., αλλά σήμαναν το τέλος των Περσικών επιθέσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Μετά την ναυμαχία της Μυκάλης, ο Ελληνικός στόλος κινείται βόρεια προς τον Ελλήσποντο, για να καταστρέψει τις γέφυρες του Ξέρξη. Στη Άβυδο, όταν είδαν ότι οι γέφυρες καταστράφηκαν, οι Πελοποννήσιοι αποφάσισαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ οι Αθηναίοι πολιόρκησαν την Σηστό και κατέλαβαν την Χερσόνησο κατά μήκος του Ελλησπόντου από την Άβυδο, που την κατείχαν οι Πέρσες. Μετά την πολιορκία που κράτησε μερικούς μήνες, κατέλαβαν το μέρος και οι Αθηναίοι επέστρεψαν στα σπίτια τους.
Εν τω μεταξύ ο Θεμιστοκλής μαζί πια με τον Αριστείδη, κατάφεραν να ξανακτίσουν τα μακρά τείχη και τα άλλα οχυρωματικά έργα της Αθήνας και του Πειραιά, γιατί φοβόντουσαν τους Σπαρτιάτες.