ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ

Μάθαμε για την ανάκλαση και τη διάχυση του φωτός. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στον ήχο.

Όταν τα ηχητικά κύματα στην πορεία τους συναντήσουν κάποιο εμπόδιο, αλλάζουν κατεύθυνση. Το φαινόμενο αυτό λέγεται ανάκλαση(reflection).

Για να γίνει η ανάκλαση του ήχου, θα πρέπει η επιφάνεια να είναι επίπεδη,μεγάλη,σκληρή και λεία, χωρίς προεξοχές,πόρους και κοιλότητες.

Παρατηρήστε: ΚΛΙΚ

Η ανάκλαση του ήχου είναι η αιτία για την ηχώ και την αντήχηση. Κατά την ηχώ  ο ακροατής ακούει τον ήχο που εκπέμπει η πηγή ήχου και τον ανακλώμενο ήχο σαν δυο διαφορετικούς ήχους, που ο ένας ακούγεται μετά τον άλλο.

Ας υποθέσουμε ότι είστε σε ένα μεγάλο φαράγγι και βγάλετε μια κραυγή. Λίγο μετά την κραυγή, θα ακούσετε την ηχώ της - ένας πιο αδύναμος ήχος που μοιάζει με τον αρχικό ήχο-.

 Αυτό προκύπτει από την  ανάκλαση του ήχου στο μακρινό τοίχωμα του φαραγγιού και την τελική  απόδοση του ήχου στο αυτί σας. 

Για να έχουμε ηχώ πρέπει το εμπόδιο να βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη από 17 μέτρα. Αν βρισκόμαστε σ' αυτήν την απόσταση από κάποιο εμπόδιο και φωνάξουμε, τότε ακούμε τη φωνή μας να επαναλαμβάνεται.  Αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλός μας για να ξεχωρίσει τους διαφορετικούς ήχους πρέπει να μεσολαβήσει χρόνος ,τουλάχιστον, ίσος με 1/10 του δευτερολέπτου. Σε 1/10 ο ήχος διανύει στον αέρα απόσταση ίση με 34 μέτρα, δηλαδή 17 μέτρα μέχρι το εμπόδιο και άλλα τόσα να επιστρέψει σε εμάς.

Αν όμως το εμπόδιο βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη από 17 μέτρα, τότε ο ήχος απλώς δυναμώνει.

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αντήχηση και στηρίζεται στο ότι τα ηχητικά κύματα ανακλώνται και επιστρέφουν ενισχυμένα, όταν συναντήσουν ένα πολύ κοντινό εμπόδιο.

Η διάκριση ανάμεσα στην ηχώ και την αντήχηση απεικονίζεται στο animation:ΚΛΙΚ

Η ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ(reflection):ΚΛΙΚ

Πώς βλέπει η νυχτερίδα: ΚΛΙΚ

Πώς βλέπει το δελφίνι:ΚΛΙΚ

Το δελφίνι και η νυχτερίδα εκπέμπουν κάποιον ήχο και στη συνέχεια δέχονται με τα αισθητήρια όργανά τους τον ανακλώμενο ήχο. Τον επεξεργάζονται και αντιλαμβάνονται αν μπροστά τους βρίσκεται η τροφή τους ή κάποιο εμπόδιο.

Η μέθοδος με την οποία το δελφίνι και η νυχτερίδα χρησιμοποιούν τον ήχο για να προσανατολίζονται και να βρίσκουν την τροφή τους, όταν δεν υπάρχει φως λέγεται ηχοεντοπισμός.

Τα ηχοεντοπιστικά συστήματα sonar (sound navigation and ranging) είναι ηλεκτροακουστικές συσκευές που εκμεταλλεύονται τη διάδοση των κυμάτων ηχητικής ενέργειας μέσα στη θαλάσσα.