Νέο SΟS για τους αιώνιους πάγους

Ανταρκτική: με ταχύτητα- ρεκόρ καταρρέει τεράστια παγοκρηπίδα λόγω της υπερθέρμανσης
TΗΕ ΙΝDΕΡΕΝDΕΝΤ Του Steve Connor

Από την υπερθέρμανση του πλανήτη δοκιμάζεται για άλλη μια φορά η Ανταρκτική. Η κρηπίδα Ουίλκινς, μια τεράστια πλάκα πάγου, κατέρρευσε και τώρα οι επιστήμονες προσπαθούν να διαβλέψουν τις επιπτώσεις.
Μέχρι πριν από λίγο καιρό η παγοκρηπίδα Ουίλκινς φαινόταν να αντιστέκεται στις κλιματικές αλλαγές. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, ωστόσο, αποδείχθηκε πιο ισχυρή. Ένα κομμάτι της τεράστιας πλάκας του επιπλέοντος πάγου, η έκταση της οποίας είναι ίση με αυτή της Βόρειας Ιρλανδίας, κατέρρευσε με αποτέλεσμα ολόκληρη η παγοκρηπίδα να συγκρατείται τώρα από μια λωρίδα πάγου πλάτους μόλις 5,6 χιλιομέτρων. Αυτή η λωρίδα είναι πλέον το μόνο πράγμα που εμποδίζει την παγοκρηπίδα Ουίλκινς να αποκολληθεί από την Ανταρκτική Χερσόνησο, η οποία γνωρίζει τις μεγαλύτερες αυξήσεις θερμοκρασίας σε ολόκληρη την περιοχή. Η αύξηση μισού βαθμού ανά δεκαετία απειλεί την παγοκρηπίδα Ουίλκινς με πλήρη εξαφάνιση, σημειώνουν οι επιστήμονες. Δηλώνουν επίσης έκπληκτοι από την ταχύτητα με την οποία καταρρέει η παγοκρηπίδα μετά τις πρώτες θραύσεις στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου. «Η Ουίλκινς είναι η μεγαλύτερη παγοκρηπίδα που απειλείται αυτή τη στιγμή στην Ανταρκτική. Δεν περίμενα να συμβεί κάτι τέτοιο τόσο γρήγορα. Η ύπαρξη της παγοκρηπίδας κρέμεται από μια κλωστή. Θα ξέρουμε τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες ποια θα είναι η μοίρα της», τονίζει ο Ντέιβιντ Βόγκαν, μέλος της βρετανικής αποστολής στην Ανταρκτική. «Σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα προχωρούν πιο γρήγορα απ΄ όσο υπολογίζαμε. Δεν είχαμε καταλάβει πόσο ευαίσθητες είναι οι παγοκρηπίδες στις κλιματικές αλλαγές», προσθέτει. Όπως αποκαλύπτει, τη δεκαετία του 1990 οι επιστήμονες πίστευαν ότι θα περνούσαν τουλάχιστον τριάντα χρόνια για την κατάρρευση της παγοκρηπίδας Ουίλκινς.
Σαν έκρηξη
Οι κρηπίδες πάγου σχηματίζονται κατά μήκος των ακτών και επειδή επιπλέουν η διάλυσή τους δεν επηρεάζει τη στάθμη της θάλασσας. Ωστόσο, ο ρόλος τους είναι σημαντικός, καθώς συγκρατούν τα παγόβουνα στη θέση τους. Χωρίς αυτές τα παγόβουνα θα γλιστρούσαν στον ωκεανό με ολοένα και μεγαλύτερη ταχύτητα. Η παγοκρηπίδα Ουίλκινς καλύπτει μια περιοχή 5.282 τετραγωνικών μιλίων. Εικόνες από δορυφόρο έδειξαν ότι η ταχεία διάλυσή της άρχισε στα τέλη Φεβρουαρίου όταν κατέρρευσε ένα κομμάτι πάγου μήκους 41 χιλιομέτρων και πλάτους 2,4 χλμ. Αμερικανοί και Βρετανοί επιστήμονες έσπευσαν με αναγνωριστικό αεροσκάφος να καταγράψουν την εξέλιξη. «Δεν είχα ξαναδεί κάτι τέτοιο, ήταν φοβερό. Πετάξαμε κατά μήκος της κύριας θραύσης. Κομμάτια πάγου στο μέγεθος ενός μικρού σπιτιού πετάγονταν στον αέρα. Ήταν σαν έκρηξη», αναφέρει ο Τζιμ Έλιοτ.


Έχασε 13.000 τετραγωνικά πάγου τα τελευταία 50 χρόνια
Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ παγοκρηπίδας Ουίλκινς υπολογίζεται σε εκατοντάδες χρόνια. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κατάρρευση οφείλεται στην άνοδο της θερμοκρασίας και την έκθεση της παγοκρηπίδας στα κύματα του ωκεανού και «αποτελεί ένδειξη ενός σημείου καμπής στο κλιματικό σύστημα». Επτά παγοκρηπίδες έχουν καταρρεύσει από τη δεκαετία του 1970, οι τελευταίες το 1995 και το 2002. Αν και η αποκόλληση παγόβουνων είναι σύνηθες και φυσιολογικό φαινόμενο, η διάλυση τόσο μεγάλων κομματιών πάγου είναι ασυνήθιστη, αν και γίνεται όλο και συχνότερη τις τελευταίες δεκαετίες. Τα τελευταία 50 χρόνια η Ανταρκτική έχει χάσει 13.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου. Με τέτοιους ρυθμούς η αύξηση της στάθμης της θάλασσας θεωρείται αναπόφευκτη.