OI ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΑΒΕΣ

Στις αρχές του 9ου αι. μ.Χ. ξέσπασαν επαναστάσεις στο Χαλιφάτο της Ισπανίας. Ο χαλίφης αλ-Χακάμ έδιωξε τους επαναστάτες και αυτοί γνωστοί ως Σαρακηνοί, εγκαταστάθηκαν στις ακτές της Μεσογείου, στη Βόρεια Αφρική και στην Αίγυπτο. Το 816 μ.Χ. κατέλαβαν την Αλεξάνδρεια και ίδρυσαν κράτος με αρχηγό τον Αμπού Χαφς.

 Ήταν μουσουλμάνοι και στις επιδρομές τους έκαναν «Ιερό Πόλεμο», σύμφωνα με τις επιταγές του Κορανίου.

 Από εκεί έκαναν επιδρομές και κατέκτησαν την Κρήτη μεταξύ 823 μ.Χ. και 828 μ.Χ. Περιέβαλαν το Ηράκλειο με βαθιά τάφρο και γι' αυτό ονομάζεται η πόλη και Χάνδακας

Οι επιδρομές  τους είχαν έντονο πειρατικό και λαφυραγωγικό χαρακτήρα.

Οι χριστιανοί κάτοικοι της Μεσογείου ζούσαν συνέχεια με το φόβο των Σαρακηνών, που λήστευαν όσα καράβια έπεφταν στα χέρια τους και κατάστρεφαν και λεηλατούσαν τις παραλιακές περιοχές. 

Οι Σαρακηνοί έκαναν επιθέσεις συνέχεια. Αφού κατέκτησαν την Κρήτη και τη Σικελία(ορμητήρια των επιδρομών τους), πολιόρκησαν την Πάτρα και την Αμβρακία, κατέλαβαν τη Νικόπολη, κατέστρεψαν την Αίγινα, την Πάρο, την Κόρινθο, την Μεθώνη, τη Δημητριάδα, τη Σάμο και τη Λήμνο και επιτέθηκαν εναντίον της Μονεμβασίας, των μοναστηριών του Άθω, της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου και έκαναν τη Νάξο αγκυροβόλιό τους.

Το 904 μ.Χ. πενήντα τέσσερα μεγάλα πολεμικά πλοία με αρχηγό έναν χριστιανό εξωμότη, τον Λέοντα τον Τριπολίτη, πολιόρκησαν την Θεσσαλονίκη. Ο πρωτοσπαθάριος Πετρωνάς προσπάθησε να ενισχύσει το θαλάσσιο τείχος της Θεσσαλονίκης, φτιάχνοντας ένα πέτρινο φράγμα, αλλά το έργο εγκαταλείφθηκε. Ελάχιστες ενισχύσεις ήρθαν στην πόλη. Ο στόλος των Σαρακηνών επιτίθεται κατά της Θεσσαλονίκης .
Την πρώτη μέρα της πολιορκίας, οι πειρατές χτύπησαν το θαλάσσιο τείχος χωρίς επιτυχία. Τη δεύτερη μέρα επιτέθηκαν σε όλα τα τείχη και επιχείρησαν να κάψουν τις πύλες, αλλά αποκρούστηκαν. Τότε αποφάσισαν να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στο θαλάσσιο τείχος. Έδεσαν δυο-δυο τα καράβια τους και έστησαν εκεί ψηλούς πύργους. Κατατρόπωσαν εύκολα τους υπερασπιστές, ανέβηκαν στα τείχη και ξεχύθηκαν στην πόλη. Δέκα μέρες έσφαζαν και λαφυραγωγούσαν. Μετά έφυγαν παίρνοντας μαζί τους 22.000 αιχμαλώτους τους οποίους πούλησαν σκλάβους στην Κρήτη και στην Ανατολή.

Η εξέλιξη της οικονομικής ζωής και το διαμετακομιστικό εμπόριο υπέφεραν από τους Σαρακηνούς πειρατές γι' αυτό η βυζαντινή αυτοκρατορία οργάνωσε πολλές εκστρατείες για την ανακατάληψη της Κρήτης, που ήταν το βασικό ορμητήριό τους.

Το 960 μ.Χ. ο Ρωμανός Β' ανέθεσε στον ικανότατο στρατηγό Νικηφόρο Φωκά να οργανώσει και να ηγηθεί μιας νέας εκστρατείας για την κατάληψη της Κρήτης. Αυτός συγκέντρωσε 72.000 επίλεκτους στρατιώτες και 5.000 ιππείς και επιβιβάστηκαν στο μεγαλύτερο στόλο στην παγκόσμια ιστορία (3.360 πλοία με 250.000 - 350.000 ναύτες). Αποβιβάστηκαν κοντά στον Χάνδακα τον οποίο και πολιόρκησαν. Οι Σαρακηνοί μάζεψαν 40.000 στρατιώτες από την υπόλοιπη Κρήτη, αλλά ο Νικηφόρος Φωκάς επιτέθηκε αιφνιδιαστικά και τους κατέσφαξε. Το χειμώνα παρατηρήθηκε μεγάλη έλλειψη τροφίμων, αλλά ο Ιωσήφ Βρίγγας, πρωθυπουργός του Ρωμανού Β', κατόρθωσε να τους εφοδιάσει εγκαίρως. Οι Σαρακηνοί μάζεψαν άλλους 10.000 άνδρες, οι οποίοι παρενοχλούσαν τον βυζαντινό στρατό με κλεφτοπόλεμο, αλλά οι βυζαντινοί τους παγίδευσαν και τους εξόντωσαν και αυτούς. Ο Νικηφόρος Φωκάς άρχισε μετά ανενόχλητος να βομβαρδίζει ασταμάτητα το πιο αδύναμο σημείο του τείχους του Χάνδακα και συγχρόνως να σκάβει από κάτω υπονόμους. Στις 7 Μαρτίου 961 το τείχος κατέρρευσε και οι βυζαντινοί κυρίευσαν την πόλη και την κατέστρεψαν εντελώς. Μέσα στο καλοκαίρι υπέταξαν ολόκληρη την Κρήτη, σφάζοντας ή αιχμαλωτίζοντας τους Σαρακηνούς. Μετά από 134 χρόνια η Κρήτη ξανάγινε ελληνική και χριστιανική και έγινε ανεξ

άρτητη περιφέρεια του βυζαντινού κράτους, το Θέμα της Κρήτης.